2.1. Chuẩn bị thức ăn, nước uống cho chim trĩ
2.1.1. Chọn hỗn hợp thức ăn
- Việc lựa chọn loại thức ăn tốt là rất quan trọng, tuy nhiên trong thực tế có rất nhiều các hãng sản xuất thức ăn với công nghệ khác nhau và nhiều công thức phối hợp khẩu phần khác nhau, vì vậy người chăn nuôi cần tham khảo để tính toán, chế biến hoặc chọn mua các loại thức ăn hỗn hợp cho phù hợp với tình hình sản xuất thực tế của cơ sở mình để đem lại hiệu quả chăn nuôi cao.
- Trên thực tế chưa có hãng sản xuất thức ăn gia súc nào đưa ra sản phẩm thức ăn hỗn hợp dành riêng cho chim trĩ nên chúng ta vẫn phải dùng loại thức ăn dành cho gà để nuôi chim.
- Giới thiệu một số loại thức ăn hỗn hợp hoàn ch nh và hỗn hợp đậm đặc dành cho gà thả vườn đang được sử dụng để nuôi chim trĩ :
* Thức ăn dành cho gà lông màu do công ty TNHH thức ăn chăn nuôi XINAN Hải Dương sản xuất
Dùng thức ăn dành cho gà lông màu, người chăn nuôi giảm được chi phí thức ăn (tiết kiệm được từ 5 – 6% tiền thức ăn so với các loại cám cho gà công nghiệp khác.
Thức ăn hỗn hợp gà lông màu gồm các loại sau và cách sử dụng trong nuôi chim trĩ:
Hỗn hợp 510L: Dùng cho chim trĩ từ 0 – 4 tuần tuổi.
Hỗn hợp 511L: Dùng cho chim trĩ từ 5 – 20 tuần tuổi.
Hỗn hợp 512L: Dùng cho chim trĩ từ 21 – 32 tuần tuổi.
Dạng thức ăn: 510L: dạng mảnh.
511L, 512L: dạng viên.
Lưu ý: Nên chuyển đổi thức ăn 510L dạng mảnh sang thức ăn 511L, dạng viên từ từ trong 3 ngày để chim thích nghi tốt.

Ngoài việc sử dụng hỗn hợp hoàn ch nh ta cũng có thể sử dụng đậm đặc để phối trộn với nguyên liệu sẵn có của địa phương giúp giảm giá thành sản phẩm thức ăn.
+ Thức ăn đậm đặc XN555 của công ty XINAN: Sử dụng cho suốt đời chim (từ 1 ngày tuổi đến lúc xuất thịt).
Công thức pha trộn:
Nguyên liệu | Tỷ lệ pha trộn | ||
1 – 4 tuần | 5 – 9 tuần | 10 – 20 tuần | |
Ngô | 57 | 57 | 57 |
Cám gạo | 8 | 12 | 15 |
XN555 (đậm đặc) | 35 | 31 | 28 |
Cộng | 100 | 100 | 100 |
Đối với chim trĩ giai đoạn hậu bị và đẻ trứng có thể dùng các loại thức ăn sau để phối trộn
- Thức ăn đậm đặc C25 cho chim hậu bị và C210 cho chim đẻ.
Công thức pha trộn:
Nguyên liệu | Tỷ lệ pha trộn cho chim hậu bị (%) | Tỷ lệ pha trộn cho chim đẻ (%) | ||
1 – 10 tuần tuổi | 10 – 31 tuần tuổi | 40 tuần tuổi | > 40 tuần tuổi | |
Ngô xay | 53 | 34 | 40 | 43 |
Tấm | 10 | – | – | – |
Cám mịn | 5 | 15 | 25 | 25 |
Lúa xay | – | 25 | – | – |
C25 | 32 | 26 | – | – |
C210 | – | – | 35 | 32 |
Cộng | 100 | 100 | 100 | 100 |
Lưu ý: Có thể thay lúa xay bằng 1/2 cám + 1/2 bắp hay tấm.
2.1.2. Sử dụng nước uống cho chim
– Một trong những yếu tố quyết định đến thành công trong chăn nuôi chim trĩ đó là vấn đề về nước uống. Đặc biệt phải chú ý cung cấp nước uống cho chim đầy đủ hàng ngày. Nguồn nước sử dụng phải là nước sạch, đảm bảo vệ sinh để tránh cho đàn chim nhiễm phải các mầm bệnh hoặc các chất độc hại có trong nước.
- Nếu nguồn nước không đảm bảo an toàn thì có thể dùng thuốc sát trùng Chloramin hoặc VikonS pha vào nước theo tỷ lệ 100 gam thuốc cho vào 100 lít nước để sát trùng nước uống.
- Không bao giờ để máng hết nước. Nếu đàn chim nuôi không được uống nước trong 1 ngày, thì 2 ngày tiếp theo chim sẽ không tăng trưởng được về khối lượng và sẽ chậm lớn trong 1,5 tháng sau đó.
Lượng nước uống hàng ngày của chim có thể khác nhau tùy theo mùa, nhưng trung bình lượng nước mà đàn chim tiêu thụ hàng ngày gấp đôi lượng thức ăn. Do vậy, căn cứ vào tuổi của chim, lượng thức ăn ăn vào và nhiệt độ môi trường để tính lượng nước cho chim uống, đặc biệt khi pha thuốc tăng sức đề kháng, phòng bệnh, chữa bệnh cho đàn chim.
0
Chú ý: Không cho chim con uống nước lạnh (dưới 20 C). Mùa hè, nhiệt độ môi trường cao, cho chim uống nước mát, do vậy bể nước, thùng nước và ống dẫn nước phải thiết kế sao cho tránh nắng chiếu trực tiếp.
2.2. Kiểm tra thức ăn, nước uống
- Nếu người nuôi chim mua thức ăn của các cửa hàng bán thức ăn gia súc thì quy trình kiểm tra như sau:
+ Kiểm tra đơn đặt hàng (chủng loại, số lương, chất lượng)
+ Nhận thức ăn nhập kho đúng với yêu cầu đơn đặt hàng
+ Khi nhận hàng kiểm tra chất lượng (bao bì còn nguyên không, thời gian sản xuất, hạn sử dụng, thành phần dinh dưỡng, chất lượng thức ăn…). Trong trường hợp thức ăn không đủ tiêu chuẩn cần phải loại bỏ ngay.
+ Ghi chép sổ sách thức ăn nhập kho (chủng loại, số lương, chất lượng) – Nếu sử dụng thức ăn tự phối trộn thì thực hiện quy trình kiểm tra gồm các bước sau:
+ Kiểm tra độ ẩm thức ăn bằng cảm quan
+ Kiểm tra màu sắc thức ăn có đạt yêu cầu không (mầu vàng, tươi sáng)
+ Kiểm tra mùi, vị thức ăn có mùi thơm không, có bị mặn không + Kiểm tra độ sạch của thức ăn (có lẫn tạp chất không).
- Kiểm tra nước uống
+ Kiểm tra xem nguồn nước cung cấp có đủ để sử dụng để nuôi chim không? nếu thiếu thì bổ sung bằng nguồn nào?
+ Nguồn nước có thể sử dụng nguồn giếng khoan hoặc nước máy là tốt nhất. Nếu sử dụng nước sông, suối thì phải qua xử lý trước khi dùng (lọc, xử lý bằng clo…).
+ Kiểm tra độ trong đục bằng cảm quan, tuy nhiên không đánh giá hết được chất lượng nước.
+ Định kỳ mang đến các trung tâm xét nghiệm để kiểm tra các ch tiêu hóa học và vi sinh vật là tốt nhất.
2.3. Chuẩn bị máng ăn, máng uống
- Máng ăn
Giai đoạn 1 – 4 tuần tuổi: 4 tuần đầu có thể dùng máng nhựa, mẹt tre, máng tôn hình chữ nhật hoặc máng tròn, tuỳ theo kích thước của lồng úm, quây úm. Giai đoạn 5 – 9 tuần tuổi: từ tuần tuổi thứ 5 trở đi dùng máng ăn có kích thước to hơn (có thể là máng dài hoặc máng tròn). Máng dài có thiết diện hình thang, đáy nhỏ từ 5 – 8 cm, miệng rộng 7 – 13 cm, chiều dài của máng 1 – 1,5 mét; cao 4 – 8 cm có đế vững chắc tránh rơi vãi thức ăn.
Máng tròn có thể bằng nhựa hoặc bằng tôn làm theo kiểu máng P50 Hunggari nâng dần độ cao của máng theo tuổi của chim.


– Máng uống
Hiện có nhiều loại, tuy nhiên, tuỳ thuộc điều kiện từng nơi, từng vùng mà áp dụng cho phù hợp và kinh tế. Thông thường dùng máng tròn (gallon) gồm phần đáy và thân nắp vào nhau làm bằng nhựa, thể tích máng uống tuỳ theo tuổi: Chim non dùng gallon 1 – 2 lít, chim hậu bị và sinh sản dùng gallon 4 – 8 lít. Máng uống dài có độ dài tương đương máng ăn nhưng thiết diện nhỏ hơn.

2.4. Xác định vị trí đặt máng ăn, máng uống
- Thời kỳ úm máng ăn, máng uống được bố trí xen kẽ nhau sao cho chim không phải đi xa.
- Thời kỳ sau úm khi chim được thả ra nền chuồng bê tông có trải trấu, cát thì máng ăn, máng uống đặt trực tiếp trên nền và kê cao hơn so với đệm lót. Nếu dùng máng uống dài đặt bên ngoài vách ngăn chuồng khi uống chim thò cổ ra để lấy nước.
- Chiều cao của mép máng phải ngang tầm sống lưng chim trĩ
2.5. Chuyển thức ăn vào khay
Thức ăn được trải đều vào nhiều khay tuỳ thuộc quy mô đàn để tránh sự tranh giành thức ăn giữa các con trong đàn.
Ch nên cung cấp lượng thức ăn vừa đủ, một ngày đêm cho ăn 9 – 10 lượt để thức ăn luôn mới thơm, hấp dẫn tính ngon miệng và tránh lãng phí.